🎓 Praca Magisterska 2025

Projekt dyplomowy magistra Analizy Danych!

Maksym Nenashev

💻 Developer & Data Analyst
User Avatar

Mam dostęp do root’a.

Anna Nenasheva

📊 Data Analyst
User Avatar

Myślę w tabelach, śnię w wykresach.

💻 O mnie

Autor projektu, analityk danych i programista aplikacji Shiny (i nie tylko 😊)

Student kierunku Analiza Danych (WSB-NLU), rocznik 2023-2025

Specjalizuje się w eksploracji danych, przetwarzaniu ETL, wizualizacjach interaktywnych i modelach prognostycznych (regresje, ARIMA)

Pasjonat nowych technologii, AI, open data oraz projektów o znaczeniu społecznym

Technologie: R, Shiny, dplyr, plotly, leaflet, ARIMA, ETL, AWS S3

📊 O mnie

Autor projektu, analityczka danych i badaczka trendów rynkowych

Studentka kierunku Analiza Danych (WSB-NLU), rocznik 2023–2025

Specjalizuje się w przygotowaniu danych, analizach opisowych i predykcyjnych, a także w tworzeniu syntetycznych wniosków biznesowych

Skupiona na aspektach społecznych analityki danych, w tym wpływie mobilności na jakość życia

Technologie: R, dplyr, ggplot2, plotly, tidyr, Shiny

User Avatar

Dr. Katarzyna Jermakowicz

🎓 Promoter Pracy Magisterskiej

Adiunkt – Wydział Nauk Społecznych i Informatyki, WSB-NLU
Specjalizacja: matematyka stosowana, statystyka i analiza danych

📥 Pobierz pracę magisterską

Kliknij przycisk, aby pobrać pełną wersję pracy magisterskiej w formacie PDF.

Pobierz PDF

Wykres przedstawia liczbę rejestracji nowych pojazdów osobowych w Ukrainie w latach 2017–2023.

📈 W latach 2017–2021 liczba ta utrzymywała się w przedziale 95–177 tys., z najwyższą wartością w 2021 roku.

📊 Trend ten odzwierciedla rosnące zainteresowanie pojazdami fabrycznie nowymi — zarówno wśród klientów indywidualnych, jak i flot.

📉 Po 2022 roku nastąpił drastyczny spadek: zaledwie 3 598 rejestracji w 2022 i 3 145 w 2023 roku.

⚠️ Wynika to z kryzysu wojennego, przerwania dostaw, braku dostępności i zmiany priorytetów nabywców.

🎯 Wartość tego wskaźnika pozwala analizować nie tylko rynek samochodowy, ale także nastroje konsumenckie i kondycję gospodarczą kraju.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Wykres przedstawia liczbę rejestracji pojazdów używanych w Ukrainie w latach 2017–2023.

📈 Od 2017 do 2021 roku liczba rejestracji rosła systematycznie – z 656 tys. do rekordowych 1,65 mln.

🔁 Dane pokazują wysokie zainteresowanie pojazdami z rynku wtórnego oraz dobrze rozwinięty import z krajów UE.

📉 Po lutym 2022 następuje załamanie – w 2022 i 2023 zarejestrowano odpowiednio 48 930 i 43 131 pojazdów.

⚠️ Powodem są wojna, chaos logistyczny, uproszczone procedury oraz brak klasycznej rejestracji dla transportów humanitarnych.

🎯 Wykres ten pozwala ocenić skalę regresji rynku wtórnego oraz wyzwania dla polityki mobilności i bezpieczeństwa w najbliższych latach.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Wykres przedstawia rejestracje nowych i używanych pojazdów oraz ich łączną sumę w latach 2017–2023.

🔵 Nowe pojazdy stanowiły mniejszość, osiągając maksimum 177 307 sztuk w roku 2021.

🔴 Pojazdy używane zdominowały rynek, z rekordową liczbą ponad 1,6 mln rejestracji rocznie.

🟢 W 2021 roku odnotowano najwyższą łączną liczbę rejestracji: 1 831 222.

📉 W latach 2022–2023 nastąpiło dramatyczne załamanie rynku — liczba rejestracji spadła o ponad 97%.

🎯 Wykres odzwierciedla wpływ wojny na mobilność i stanowi ważny wskaźnik kondycji rynku motoryzacyjnego w Ukrainie.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Wykres przedstawia roczną liczbę rejestracji pojazdów w podziale na typ właściciela: Prywatny oraz Inny w latach 2017–2023.

🟩 Właściciele prywatni stanowili zdecydowaną większość — w 2021 roku ich liczba rejestracji przekroczyła 2,2 mln.

🟥 Inni właściciele (firmy, instytucje) utrzymywali stabilny udział aż do roku 2021, kiedy zanotowano zauważalny wzrost.

📉 Po 2021 roku nastąpił gwałtowny spadek rejestracji w obu grupach, co jest bezpośrednim skutkiem wojny oraz ograniczeń administracyjnych.

🎯 Ten podział pozwala analizować strukturę rynku i rolę sektora prywatnego oraz instytucjonalnego w ukraińskiej mobilności.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Wykres przedstawia pięć najczęściej wybieranych kolorów nadwozia samochodów rejestrowanych w Ukrainie w latach 2017–2023.

Szary dominuje przez cały okres — w 2021 roku osiągnął rekordowy poziom ponad 713 tys. rejestracji.

Biały oraz 🖤 czarny kolor utrzymują wysoką popularność, pozostając w ścisłej czołówce.

🔵 Niebieski i 🔴 czerwony cieszą się umiarkowanym zainteresowaniem — ten ostatni z wyraźną tendencją spadkową.

📉 Od 2022 roku liczba rejestracji pojazdów w każdym kolorze dramatycznie spadła, co ma związek z wybuchem wojny i kryzysem logistycznym.

🎯 Kolor pojazdu odzwierciedla preferencje estetyczne konsumentów, ale także uwarunkowania praktyczne, kulturowe i ekonomiczne.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Na powyższym wykresie przedstawiono trzy najczęściej rejestrowane marki pojazdów w Ukrainie w każdym roku w okresie 2017–2023.

🔝 Wśród liderów dominują takie marki jak Volkswagen, Renault, BA3 (Łada) oraz Mercedes-Benz, które pojawiały się najczęściej w zestawieniach rocznych. W poszczególnych latach możemy zaobserwować zmiany dominacji — szczególnie zauważalny jest systematyczny wzrost udziału Volkswagena, który w 2021 roku osiągnął rekordowy poziom ponad 270 tys. rejestracji.

📉 W latach 2022–2023 nastąpił gwałtowny spadek liczby rejestracji wszystkich marek — bezpośrednio związany z wojną oraz trudną sytuacją logistyczno-gospodarczą.

📌 Ciekawostką jest fakt, że marka BA3, mimo ogólnego spadku popularności w Europie, utrzymywała się w czołówce ukraińskiego rynku aż do 2021 roku.

🧠 Wykres ten doskonale pokazuje, jak dynamicznie może zmieniać się struktura preferencji konsumentów w sektorze motoryzacyjnym — pod wpływem czynników ekonomicznych, dostępności aut, a także wydarzeń geopolitycznych.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Na powyższym wykresie przedstawiono dynamikę rejestracji pojazdów medycznych (karetek) na Ukrainie w latach 2017–2023.

🔹 W latach 2017–2021 obserwowano systematyczny wzrost liczby rejestracji — z 1 430 w 2017 r. do rekordowych 3 668 w 2021 r. Był to efekt modernizacji taboru, wdrażania programów rządowych oraz zwiększonego zapotrzebowania na nowoczesny transport medyczny.

Od 2022 roku nastąpił gwałtowny spadek rejestracji — zaledwie 67 karetek w 2022 r. i 98 w 2023 r. Zjawisko to jest bezpośrednio związane z wybuchem pełnoskalowej wojny, która doprowadziła do zahamowania procesów administracyjnych, utraty i mobilizacji pojazdów oraz priorytetyzacji innych zadań państwowych.

📝 Spadek rejestracji w ostatnich dwóch latach nie jest wynikiem naturalnych trendów rynkowych, lecz bezpośrednią konsekwencją sytuacji wojennej. Analizując te dane, należy uwzględniać kontekst geopolityczny i specyfikę warunków kryzysowych.

W latach 2022–2023 na Ukrainę sprowadzono ponad 173 000 pojazdów jako pomoc humanitarna — w tym karetki pogotowia oraz pojazdy wojskowe.

🔹 Import na tak dużą skalę był możliwy dzięki uproszczonym procedurom celnym oraz sytuacji wojennej, która wymagała błyskawicznego wsparcia transportowego.

Warto zauważyć, że znaczna część tych pojazdów nie została formalnie zarejestrowana w klasycznych bazach policyjnych — z powodu uproszczonej procedury, specyfiki pomocy humanitarnej oraz trudnych warunków wojennych.

📝 Równolegle odnotowano wzrost liczby naruszeń przy imporcie, co może być efektem szybkiego tempa i wysokiej liczby transakcji w wyjątkowych okolicznościach.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Powyższy wykres przedstawia roczną liczbę rejestracji głównych typów pojazdów w Ukrainie w latach 2017–2023. Dane zostały podzielone według kategorii pojazdów: samochody osobowe, ciężarowe, autobusy, przyczepy oraz naczepy.

📊 Samochody osobowe dominują w każdym roku, stanowiąc największy odsetek wszystkich rejestracji. Widać wyraźny wzrost liczby aż do roku 2021, kiedy to osiągnięto szczytowy poziom ponad 2 milionów pojazdów.

⚠️ Spadek po 2021 roku jest radykalny i jednoznacznie związany z wybuchem wojny w lutym 2022 roku. Rejestracje wszystkich typów pojazdów drastycznie spadły – szczególnie zauważalne dla autobusów, naczep i ciężarówek.

🔍 W latach 2022–2023 widzimy symboliczne liczby rejestracji, co może wynikać z:

  • ograniczeń administracyjnych,
  • trudności z klasyczną rejestracją pojazdów humanitarnych,
  • braku spójnych danych w okresie wojennym.

🎯 Celem tej wizualizacji jest uchwycenie dynamiki rynku transportowego w Ukrainie w kontekście geopolitycznym i ekonomicznym.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Na wykresie przedstawiono liczbę rejestracji motocykli i skuterów w Ukrainie w latach 2017–2023.

📈 Motocykle zyskiwały na popularności do 2021 roku, osiągając rekordowy poziom ponad 70 000 rejestracji.

🛴 Skutery, choć obecne na rynku, nie osiągały tak dużych wartości – w najlepszych latach oscylowały wokół 13–14 tysięcy.

⚠️ W latach 2022–2023 liczba rejestracji spadła niemal do zera – szczególnie dramatycznie w przypadku skuterów. Może to być konsekwencją wojny, ograniczeń importowych oraz przestawienia się rynku na inne środki transportu.

🎯 Dane te mogą stanowić podstawę do analizy przyszłości lekkiej mobilności oraz roli jednośladów w czasie kryzysu.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Na wykresie zaprezentowano, jak zmieniał się średni wiek pojazdów zarejestrowanych w Ukrainie w latach 2017–2023.

📈 W latach 2017–2019 średni wiek stopniowo wzrastał, osiągając poziom powyżej 12 lat. Jednak w 2020 roku nastąpił nagły spadek, prawdopodobnie spowodowany zwiększonym importem młodszych pojazdów po okresie pandemii.

⚠️ Od 2021 roku obserwujemy systematyczny wzrost wieku, sięgający w 2023 roku ponad 13 lat. Wzrost ten może być skutkiem pogarszającej się sytuacji gospodarczej, braku nowych aut na rynku i importu starszych pojazdów używanych.

🎯 Kolory punktów na wykresie odzwierciedlają wartość średniego wieku – od ciemnego fioletu (młodsze auta) do jasnej żółci (starsze pojazdy).

📌 Rosnący wiek pojazdów ma wpływ na bezpieczeństwo drogowe, środowisko oraz koszty utrzymania floty. Wskazuje także na potrzebę działań naprawczych w zakresie polityki transportowej i infrastruktury.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Powyższy wykres prezentuje pięć najczęściej rejestrowanych typów nadwozi samochodów osobowych w Ukrainie w latach 2017–2023.

🔷 Sedany oraz 🟧 kombi utrzymują dominującą pozycję przez cały okres, z rekordem rejestracji kombi w roku 2021 – ponad 920 tys.

🟩 Hatchbacki plasują się na trzecim miejscu, z rejestracjami w granicach 220–370 tys. rocznie.

🔺 Pojazdy pasażerskie, towarowo-pasażerskie i cupe pojawiają się sporadycznie i stanowią niszową część rynku.

📉 Lata 2022–2023 przynoszą drastyczny spadek rejestracji w każdej kategorii — na skutek wojny, ograniczonego importu i wyzwań logistycznych.

🎯 Wykres ten pozwala przeanalizować zmieniające się preferencje konsumentów i dostarcza wiedzy na temat struktury rynku samochodowego w kontekście zmiennych warunków ekonomicznych i geopolitycznych.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

Wykres przedstawia liczbę rejestracji pojazdów według rodzaju paliwa w Ukrainie w latach 2017–2023.

🟪 Benzyna i 🟦 diesel dominowały przez cały analizowany okres. W 2021 roku liczba rejestracji pojazdów benzynowych przekroczyła 1,1 miliona.

🟩 Benzyna z gazem (LPG) pozostała silną i ekonomiczną alternatywą, z rejestracjami sięgającymi nawet 500 tysięcy rocznie.

Pojazdy elektryczne i 🔴 hybrydowe zyskiwały na znaczeniu w latach 2019–2021, jednak wciąż stanowią niewielki procent całości.

📉 Lata 2022–2023 to dramatyczny spadek liczby rejestracji we wszystkich typach paliw — co wiąże się bezpośrednio z wojną, kryzysem importowym i zmianą priorytetów transportowych.

🎯 Analiza zmian w strukturze paliwowej pomaga zrozumieć kierunki rozwoju mobilności oraz gotowość rynku do transformacji energetycznej.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

📦 W latach 2022–2023 na Ukrainę sprowadzono ponad 173 000 pojazdów jako pomoc humanitarna, w tym karetki pogotowia i pojazdy wojskowe.

🔍 Wiele z nich nie zostało zarejestrowanych w klasycznych bazach policyjnych ze względu na uproszczoną procedurę i warunki wojenne.

⚠️ Wzrost liczby naruszeń celnych (z 100 do 464) pokazuje, że procedury są nie tylko wykorzystywane legalnie, ale też obchodzone.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy customs.gov.ua

Regresja liniowa

R² = 0.159

🔎 Wykres powyżej przedstawia liniową regresję liczby zarejestrowanych pojazdów w Ukrainie w latach 2017–2023. Linia trendu została wyznaczona metodą najmniejszych kwadratów, próbując zobrazować ogólną tendencję zmian w czasie.

❗ Jednakże należy zaznaczyć, że model regresji liniowej w tym przypadku nie oddaje rzeczywistego charakteru danych. R² wynoszące 0.159 oznacza, że tylko 15.9% zmienności danych może być wyjaśnione przez ten model.

📉 Tak słabe dopasowanie wynika przede wszystkim z dramatycznego spadku liczby rejestracji po lutym 2022 roku, kiedy rozpoczęła się pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę. Dane z lat 2022–2023 są silnie zaburzone przez sytuację wojenną, brak klasycznych procesów rejestracyjnych oraz niedostępność danych dotyczących pojazdów humanitarnych.

🧠 W związku z tym, regresja liniowa nie powinna być interpretowana jako prognoza ani wiarygodna miara trendu. W przypadku tego zestawu danych bardziej odpowiednie mogą być modele nieliniowe lub uwzględniające zmienne kontekstowe (np. modele z interwencją lub strukturalne).

* R² – współczynnik determinacji (ang. coefficient of determination)

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

ARIMA Model

🔮 Powyższy wykres przedstawia prognozę liczby rejestracji pojazdów w Ukrainie na lata 2024–2025 z wykorzystaniem modelu szeregów czasowych ARIMA (Autoregressive Integrated Moving Average).

📈 Na podstawie danych z lat 2017–2023 model oszacował przyszłe wartości oraz przedział ufności 95%, oznaczony czerwonym pasem. Prognoza sugeruje stabilizację na poziomie około 916 217 pojazdów rocznie.

❗ Jednakże rzeczywiste dane za rok 2024 wskazują na znacznie wyższą wartość: ponad 2 300 000 rejestracji. To wyraźnie pokazuje, że model ARIMA niedoszacował rzeczywistości, ponieważ nie był w stanie uwzględnić silnych zakłóceń geopolitycznych i dynamicznych zmian po wybuchu wojny.

📉 Modele szeregów czasowych, takie jak ARIMA, dobrze sprawdzają się w stabilnym środowisku, ale w warunkach wojennych i humanitarnych migracji danych – ich prognozy należy interpretować ostrożnie.

* Przedział ufności (confidence interval) wskazuje zakres, w którym z 95% pewnością znajdzie się wartość przyszła.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua

📊 Udział rejestracji 2024

📘 Komentarz analityczny

📌 W 2024 roku odnotowano rekordową liczbę rejestracji – ponad 2 300 000 pojazdów. To znacznie przewyższa prognozy klasycznych modeli statystycznych.

📉 Modele regresyjne, takie jak ARIMA, nie przewidziały tego wzrostu z powodu braku uwzględnienia zmian prawnych i szoków systemowych.

🛃 W 2024 roku zniesiono cła, VAT i akcyzę na pojazdy używane. Skutkowało to gwałtownym napływem importowanych samochodów i dynamicznym wzrostem rejestracji prywatnych.

⚠️ Wnioski: prognozowanie wymaga kontekstu – geopolityka, prawo i zmiany społeczne muszą być częścią analizy, nie tylko dane liczbowe.

* Źródło: dane z rejestrów publicznych Ukrainy data.gov.ua (2024)

📘 Techniczny opis pracy magisterskiej

📊 Techniczny opis projektu analitycznego

Projekt magisterski realizowany w ramach kierunku Analiza Danych (WSB-NLU, 2025) koncentruje się na eksploracji rynku motoryzacyjnego Ukrainy w latach 2017–2023, z użyciem nowoczesnych narzędzi statystycznych i wizualizacyjnych w języku R i środowisku Shiny.

📂 Źródła danych i przygotowanie

  • Pozyskano 7 dużych plików danych w formatach CSV, BSV.
  • Utworzono wielowymiarową matrycę danych (~5 GB) obejmującą informacje o typach pojazdów, kolorach, paliwie, właścicielach, lokalizacjach itp.
  • Zrealizowano pełen proces czyszczenia i integracji danych z użyciem dplyr, tidyr, lubridate, janitor i innych pakietów.

⚙️ ETL i optymalizacja danych

  • Wdrożono proces ETL (Extract – Transform – Load), przekształcając dane w zoptymalizowaną strukturę.
  • Dane zostały początkowo zapisane jako .fst, co zmniejszyło ich rozmiar z 5 GB do około 1 GB.
  • Finalnie użyto formatu .rds dla pełnej kompatybilności z aplikacją Shiny.

📈 Analiza i modelowanie

  • Przeprowadzono analizy korelacyjne dla zmiennych czasowych i kategorycznych.
  • Zbudowano regresje liniowe dla kluczowych wskaźników (rejestracje vs. lata).
  • Wykorzystano modele ARIMA do prognozowania rejestracji w latach 2024–2025.
  • Stworzono wizualizacje interaktywne z użyciem plotly i leaflet.

🚀 DevOps & wdrożenie

  • Projekt wykorzystuje konteneryzację z użyciem Docker dla zapewnienia powtarzalnego środowiska uruchomieniowego oraz szybkiego wdrożenia na różnych serwerach.
  • Automatyzacja wdrożeń i testów zrealizowana przez GitHub Actions (CI/CD), co umożliwiło płynne aktualizacje i ciągłą integrację kodu.
  • Dashboard hostowany na chmurze Hetzner z zabezpieczeniem SSL, reverse-proxy przez Nginx i obsługą wielu użytkowników jednocześnie.
  • W projekcie zastosowano AWS S3 do bezpiecznego przechowywania plików oraz Imgix do dynamicznego przetwarzania i optymalizacji obrazów.
  • Kod źródłowy oraz dokumentacja techniczna zarządzane w prywatnym repozytorium na GitHub.

💡 Wnioski

Dzięki zastosowaniu R i Shiny zespół projektowy stworzył w pełni interaktywny dashboard wspierający eksplorację danych o rynku samochodowym Ukrainy. Projekt łączy zaawansowane przetwarzanie danych, modelowanie i nowoczesny UI, pokazując praktyczne zastosowanie analityki w kontekście realnych zjawisk gospodarczych i społecznych.

Projekt wykonany przez: Anna Nenasheva & Maksym Nenashev